Lezingenserie beeldende kunst en muziek: ruimte, tijd, licht
In twee vorige cursussen kwam werk van kunstenaars ter sprake, waarin zij terug wilden gaan naar een expressie van het elementaire.
In die zoektocht naar het wezenlijke en het elementaire werden sommige musici en beeldende kunstenaars geboeid door gedachten uit Oosterse filosofieën die leegte en vormloosheid beschouwen als bron van schepping en creativiteit. Deze kunstenaars wilden met hun werk toeschouwers de mogelijkheid geven te analyseren en te laten ontdekken, zonder een dogmatisch systeem van symbolen te gebruiken.
We gaan in een volgende cursus verder met het bekijken en beluisteren van beeldende kunst en muziek waarin ruimte, tijd, stilte en licht wordt onderzocht en uitgedrukt.
Voor Anish Kapoor (Bombay1954) ligt het magische van kunst in het steeds weer bedenken en presenteren van een activiteit die een eigen wereld of universum maakt. Als beeldend kunstenaar werkt hij ook samen met dansers. Net als sommige Zenkunstenaars ziet hij zijn werk vaak als onderdeel van een groter geheel.
James Turrell wil in en met zijn werk het licht zelf laten ervaren in een ruimte die uitgebeeld en vormgegeven wordt door dat licht. Het gaat dan niet om licht dat het zien van kleuren mogelijk maakt maar licht als vormend en ruimtelijk element. Het licht zelf wordt het onderwerp in het duin Het Hemels Gewelf in Kijkduin. In zijn werk ervaren we een verbinding van ruimte en tijd.
Yves Klein, die in een vorige cursus ook al ter sprake kwam, wilde oneindigheid niet uitbeelden maar creëren als hij in zijn monochrome schilderijen een verkenning maakt van leegte en vrijheid. Klein wilde met zijn werk mensen het leven zelf laten ervaren.
Ook de componist Messiaen verbindt in zijn muziek een binnenwereld met een buitenwereld. In zijn liefde voor de natuur nam hij Franse en Japanse vogelgeluiden op in zijn pianomuziek en liet hij in symfonieën de geluidswereld van de sterren horen. Voor Messiaen bestaat de aardse ruimte naast de kosmische ruimte.
De Japanse componist Takemitsu combineerde de waarden van de Japanse muzikale traditie met invloeden van John Cage en Messiaen. Met zijn aandacht voor instrumentale klankkleur en golvende muzikale bewegingen produceerde hij kristalhelder muziek met typische ruimte-effecten.
Het is mijn bedoeling om werken van genoemde kunstenaars in een zestal bijeenkomsten in beelden te tonen, te laten horen en te bespreken. Ik zal van Olivier Messiaen een lang pianowerk spelen en ook bespreken.
Het is geen bezwaar deze cursus te volgen als men de hieraan voorafgaande cursussen niet heeft gevolgd.
